NEVÜSLER
Benler, tıbbi kullanımı ile nevüsler, derinin zararsız, iyi huylu değişiklikleridir. Derinin rengini veren melanosit denen hücrelerin çoğalıp kümeleşmesi ile oluşurlar. Ciltle aynı seviyede veya kabarık olabilirler, renkleri cilt renginden, pembeye, kahverengiden, siyaha geniş bir spektrumdadır. Genellikle genetik yatkınlığı olan bireylerde güneşin de etkisi ile çoğalabilirler. Pek çok ben erken çocukluk döneminde ve ergenlikte belirir.
İsimlendirmeleri yerleşim yerine göre yapılır. Cildin üst tabakası (epidermis) ve orta tabakası (dermis) arasında yerleşmiş olanlar junctional nevüs olarak isimlendirilir. Dermiste yerleşenler, dermal nevüs olarak; hem dermis hem epidermiste yerleşmiş olanlar compound nevüs olarak adlandırılırlar. Yoğun koyu renkte olanlar mavi nevüs (blue nevüs) olarak bilinirler.
Güneşe maruziyetle beraber gebelik de nevüslerde boyutlarda büyüme ve renk değişikliğine neden olabilir. Şüphelenilirse biyopsi uygulanabilir veya tamamen çıkarılabilirler.
Özellikli bazı nevüs çeşitlerinden bahsedecek olursak;
•Konjenital Nevüs: Doğumda bebeklerde görülen nevüs yapısıdır. Birkaç milimetre olabileceği gibi oldukça büyük boyutlarda da olabilir. Büyük boyutlu olanlara konjenital dev nevüs denir. İleri yaşlarda melanoma dönüşme riskleri az da olsa mevcuttur. Acil cerrahi bir girişim gerektirmez ancak erken dönemde takip ve cerrahi çıkarım planlanır.
•Halo Nevüs: Benin etrafında açık renkli halka şeklinde bir alanın olmasıdır. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber vücudun immün sistem cevabının rolü olduğu düşünülür. Genellikle takip yeterlidir. Zamanla beyazlığın kaybolması beklenir. Kalıcı olursa ya da bende renk koyulaşması olursa biyopsi uygulanır.
•Spitz Nevüs: Kırmızı bir tepecik şeklinde görünen nevüslerdir. Travmayla kanayabilirler. Melanomla karışabilirler. Biyopsi ile ayırımları rahatça yapılır.
•Meyerson Nevüs: Nevüs çevresinde kırmızı egzamaya benzer döküntü gözlenen nevüsdür. Nedeni tam olarak bilinemez. Steroid kremlerle tedavi edilir.
•Displastik Nevüs: Hücresel olarak melanositte atipinin olması olarak tanımlanabilir. Hücrenin anormalleşmeye başladığının kansere ilerleyebileceğinin ilk göstergelerindendir. Displastik nevüslerin eksizyonu gerekir.
El ve ayak tabanlarında ve tırnak yatağında yerleşmiş olanlar dikkatlice takip edilmelidir ve şüphelenildiği zaman biyopsi uygulanmalıdır.
Nevüslerin genel olarak tedavi edilmeleri gerekmez. Takip edilmeleri ve değişiklik geçirip geçirmediklerinin kontrol edilmeleri gerekir. Ancak bazen görünüşleri kişileri rahatsız eder ve çıkartılmaları istenir.
Tedavi şekilleri pek çok yöntem içerir. Ciltten kabarık olmayanlar lazer yöntemi ile tedavi edilebilirler. Saplı olanlar koterize edilebilir. Bazı uygun benler tıraşlama yöntemi ile çıkarılır. Kabarık lezyonlar eksizyon dediğimiz keserek çıkarmaya daha uygundur. Tamamının çıkarılması hem benin yapısal bütünlüğüne zarar verilmeden alınmasını, hem de patolojik kararın daha doğru olmasını sağlar. Ancak kesilen yer dikileceği için benin boyu kadar çizgi şeklinde bir iz bırakır.
